Bảo tồn và phát triển nghề làm giấy bản truyền thống của người Dao xã Yên Lạc huyện Nguyên Bình
Thứ bảy - 30/10/2021 10:45
Nghề sản xuất giấy bản của dân tộc Dao xã Yên Lạc huyện Nguyên Bình được lưu truyền từ rất nhiều đời cho đến nay. Giấy được sản xuất từ nguyên liệu chính là cây trúc non sử dụng vôi để ngâm ủ nguyên liệu, sử dụng nước tự nhiên để tráng.
Xã Yên Lạc nằm cách trung tâm huyện Nguyên Bình trên 43 km. Toàn xã có 120 hộ với 550 khẩu, gần 100% số hộ là người Dao (thuộc nhóm Dao đỏ hay còn gọi là Dao đại bản); trên 90% số hộ sản xuất giấy bản truyền thống. Bà con người Dao ở đây có tập quán cư trú thành bản; hoạt động kinh tế phát triển nông nghiệp trồng trọt là chủ đạo, hoạt động kinh tế bổ trợ như chăn nuôi, làm nghề thủ công phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Văn hoá mang sắc thái riêng của người Dao nơi đây thể hiện rõ nhất trong trang phục, lễ hội, nghi thức cúng tế gia đình và cộng đồng. Sản phẩm giấy bản sử dụng chủ yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt tâm linh của nhiều dân tộc. Những năm gần đây, nghề làm giấy của dân tộc Dao xã Yên Lạc có xu hướng phát triển tốt. Tuy nhiên, hiện nay nghề sản xuất giấy bản ở đây chưa được hỗ trợ phát triển nghề và quảng bá, mở rộng thị trường tiêu thụ; công cụ sản xuất do người dân tự chế tạo, làm bằng gỗ, còn thô sơ, chưa giải phóng sức lao động của con người. Để bảo tồn và phát triển làng nghề sản xuất giấy bản truyền thống của dân tộc Dao, Hội Nông dân xã Yên Lạc đã thành lập dự án “Sản xuất Giấy bản” vay vốn từ nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân tỉnh Cao Bằng cho hội viên nông dân vay vốn để phát triển sản xuất. Mục tiêu của dự án là hỗ trợ nhân dân ứng dụng cơ khí hóa vào sản xuất, phát triển bền vững làng nghề truyền thống; hỗ trợ các hộ sản xuất ứng dụng đưa máy công cụ cải tiến vào sản xuất nhằm tăng năng suất, giải phóng một phần sức lao động của con người; tập huấn, chuyển giao ứng dụng KHCN vào hoạt động sản xuất cho các hộ tham gia dự án; định hướng phát triển bền vững làng nghề truyền thống, gắn với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Có thể nói, nghề làm giấy bản của dân tộc Dao xã Yên Lạc đã đem lại nguồn thu nhập chính cho người dân. Hiện có gần 90/120 hộ duy trì thường xuyên nghề sản xuất giấy bản. Trung bình mỗi hộ sản xuất trên 200 bục giấy/năm; mỗi bục hiện bà con bán tại thôn, xóm 150.000 đồng, mỗi năm bà con dân tộc Dao ở xã thu nhập riêng từ nghề sản xuất giấy bản gần 20-30 triệu đồng/hộ; cả xã có thu nhập trên 2 tỷ đồng/năm.