Trong những năm gần đây, công tác tư vấn, phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý cho nông dân được Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Hoạt động này góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, giúp hội viên “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, hạn chế tranh chấp, khiếu kiện phát sinh ở cơ sở.
Trong thời gian vừa qua các cấp Hội Nông dân trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã đổi mới hình thức tuyên truyền, đa dạng và gần gũi với cơ sở.Thông qua các hội thi “Hội thi cán bộ, hội viên nông dân là tuyên truyền viên giỏi tỉnh Cao Bằng”, câu lạc bộ pháp luật, tổ hòa giải, tổ tư vấn pháp lý, hay các buổi sinh hoạt chi hội lồng ghép tuyên truyền, người nông dân được trang bị kiến thức pháp lý phù hợp với thực tiễn địa phương. Nhiều mô hình sáng tạo đã được nhân rộng, như “Tổ hòa giải nông dân”, “Câu lạc bộ nông dân với pháp luật”…Nhờ đó, nhận thức pháp luật của người dân từng bước được nâng cao; tình trạng tranh chấp đất đai, mâu thuẫn dân sự, vi phạm an toàn giao thông giảm đáng kể ở nhiều địa bàn. Kết quả 9 tháng năm 2025, Hội Nông dân từ tỉnh tới cơ sở phối hợp tổ chức tuyên truyền, tư vấn pháp luật cho 12.789 lượt hội viên, nông dân, trợ giúp pháp lý cho 2.061 lượt hội viên, nông dân trong đó tập trung tư vấn, hướng dẫn trợ giúp pháp lý cho nông dân chủ yếu về tranh chấp đất đai, mâu thuẫn trong nội bộ nông dân. Qua đó giúp nông dân hiểu và chấp hành pháp luật ở địa phương; tiếp tục phối hợp với các ngành chức năng xây dựng hướng dẫn, duy trì mô hình HND tham gia tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân, câu lạc bộ Nông dân với pháp luật. [1] Song song với tuyên truyền, Hội Nông dân tỉnh phối hợp với Sở Tư pháp, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước và Công an tỉnh tổ chức các đợt trợ giúp pháp lý lưu động tại các xã vùng sâu, vùng xa như Thành Công, Bảo Lạc, Bảo Lâm, Hà Quảng, Nguyên Bình…
Cán bộ Trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh phổ biến kiến thức pháp luật cho người nông dân xóm Hoài Khao và Quang Thượng, xã Thành Công tháng 10.2025
Tuy đạt nhiều kết quả tích cực, song công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho nông dân vẫn còn những điểm yếu: Ở một số vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, việc tổ chức tuyên truyền còn mang tính hình thức, chưa thường xuyên; Đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật ở cơ sở còn mỏng, thiếu kiến thức cập nhật, thiếu kỹ năng truyền đạt. Tài liệu pháp luật chưa thật sự dễ hiểu, dễ tiếp cận đối với nông dân; nhiều nội dung pháp luật mới chưa được phổ biến kịp thời; Nhận thức pháp luật của một bộ phận nông dân còn hạn chế; thói quen “trông chờ, ỷ lại” vào chính quyền vẫn tồn tại. Bên cạnh đó, Hội Nông dân tỉnh chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền pháp luật trên Facebook, zalo, trên các nền tảng số khác. Hơn 350 cán bộ chi hội, tổ hòa giải được tập huấn kỹ năng tuyên truyền và trợ giúp pháp lý, trở thành “cầu nối pháp luật” tin cậy cho hội viên. Những kết quả trên cho thấy, công tác tư vấn, phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý đã thật sự đi vào chiều sâu, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, ổn định đời sống nông thôn, và nâng cao vị thế của người nông dân trong thời kỳ hội nhập. Một số nguyên nhân chính dẫn đến những hạn chế trên gồm: Địa bàn tỉnh rộng, dân cư phân tán, giao thông khó khăn, ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt động tập trung; kinh phí dành cho công tác tuyên truyền pháp luật còn hạn hẹp, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế; năng lực, trình độ của cán bộ hội và tuyên truyền viên pháp luật chưa đồng đều, nhiều người kiêm nhiệm nên thời gian, điều kiện thực hiện còn hạn chế; việc phối hợp giữa các ngành, đoàn thể đôi khi chưa đồng bộ, chưa tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ. Để pháp luật thật sự trở thành “người bạn đồng hành” của nông dân, trong thời gian tới Hội nông dân tiếp tục đẩy mạnh cần tập trung vào các giải pháp sau: Thứ nhất, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng pháp luật cho cán bộ hội, hòa giải viên, tuyên truyền viên cơ sở; cập nhật kiến thức pháp luật mới, gắn với tình huống thực tiễn. Thứ hai, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin: Xây dựng chuyên mục “Nông dân với pháp luật” trên trang thông tin điện tử, fanpage, zalo hội nông dân cấp xã để tuyên truyền nhanh, linh hoạt, tiết kiệm. Thứ ba, đa dạng hóa hình thức phổ biến pháp luật: tổ chức tọa đàm, sân khấu hóa, hội thi, phát thanh nông thôn; lồng ghép tuyên truyền vào các mô hình kinh tế, tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp. Thứ tư, tăng cường phối hợp liên ngành giữa Hội Nông dân với Tư pháp, Công an, Mặt trận Tổ quốc, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhằm bảo đảm tính thống nhất, hiệu quả. Thứ năm, nhân rộng mô hình hay, cách làm sáng tạo ở cơ sở; biểu dương, khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân tiêu biểu trong công tác phổ biến pháp luật. Trong thời gian tới, các cấp Hội Nông dân tỉnh Cao Bằng sẽ tiếp tục đổi mới nội dung, đa dạng hình thức tuyên truyền, tăng cường phối hợp với các ngành chức năng để pháp luật ngày càng gần gũi, dễ hiểu, dễ thực hiện, giúp nông dân tự tin phát triển sản xuất, xây dựng nông thôn mới bền vững./.
[1] Báo cáo số 515 -BC/HNDT ngày 22/9/2025 báo cáo sơ kết công tác Hội và phong trào nông dân 9 tháng và nhiệm vụ 3 tháng cuối năm 2025
Tác giả bài viết: Hoàng Ngọc Mai - Trường Chính trị Hoàng Đình Giong
